Wykaz skrótów . . . 11
Spis tabel . . . 15
Przedmowa . . . 19

Rozdział 1.
Wybrane teorie rozwoju regionalnego . . . 23
1.1. Teorie lokalizacji . . . 24
1.2. Teorie (neo )klasyczne . . . 26
1.2.1. korzyści komparatywnych . . . 27
1.2.2. Keynes’a . . . 28
1.2.3. rozwoju zrównoważonego . . . 28
1.2.4. Teoria rozwoju niezrównoważonego . . . 29
1.3. Teorie polaryzacji . . . 29
1.3.1. Teoria polaryzacji sektorowej . . . 30
1.3.2. Teoria polaryzacji regionalnej . . . 30
1.3.3. Teoria centrum i peryferii . . . 31
1.4. Teorie rozwoju „od dołu” . . . 32
1.4.1. Teoria potrzeb podstawowych . . . 32
1.4.2. Teoria rozwoju autocentrycznego . . . 33
1.4.3. Teoria niezależnego rozwoju regionalnego . . . 33
1.4.4. Teoria wykorzystania potencjału endogenicznego . . . 34
1.5. Teorie polityk strukturalnych . . . 35
1.5.1. Teoria nieadekwatności rynków . . . 35
1.5.2. Teoria cyklu wzrostu . . . 36

Rozdział 2.
Kształtowanie się europejskiej polityki regionalnej . . . 38
2.1. Podstawowe definicje . . . 38
2.2. Początki europejskiej polityki regionalnej (lata 1957-1975) . . . 41
2.3. Rozwój europejskiej polityki regionalnej (lata 1976-1985) . . . 45
2.4. Wielka Reforma polityki regionalnej (lata 1986-1992) . . . 49
2.5. Udoskonalenie sposobów interwencji funduszy strukturalnych (lata 1993-1999) . . . 52
2.6. Agenda 2000 i reforma funduszy strukturalnych (lata 2000-2006) . . . 53

Rozdział 3.
Cele europejskiej polityki regionalnej . . . 57
3.1. Cele realizowane w latach 1989-1993 . . . 57
3.2. Cele realizowane w latach 1994-1999 . . . 59
3.3. Cele realizowane w latach 2000-2006 . . . 63

Rozdział 4.
Zasady europejskiej polityki regionalnej . . . 69
4.1. Zasady generalne . . . 69
4.1.1. Solidarność . . . 69
4.1.2. Subsydiarność . . . 70
4.1.3. Partnerstwo . . . 72
4.2. Zasady organizacji polityki regionalnej . . . 73
4.2.1. Programowanie . . . 73
4.2.2. Zgodność . . . 77
4.3. Zasady finansowania polityki regionalnej . . . 78
4.3.1. Koncentracja . . . 78
4.3.2. Uzupełnienie . . . 81
4.3.3. Reguła n+2 . . . 82
4.4. Zasady oceny realizacji programów . . . 83
4.4.1. Monitoring . . . 83
4.4.2. Kontrola finansowa . . . 87
4.4.3. Ewaluacja . . . 87

Rozdział 5.
Instytucje polityki regionalnej w Unii Europejskiej . . . 90
5.1. Instytucje ustawodawcze . . . 91
5.1.1. Parlament Europejski . . . 91
5.1.2. Rada Europejska . . . 93
5.1.3. Rada Unii Europejskiej . . . 94
5.2. Instytucja wykonawcza . . . 96
5.2.1. Komisja Europejska . . . 96
5.3. Instytucje finansowe . . . 97
5.3.1. Europejski Bank Inwestycyjny . . . 97
5.3.2. Europejski Bank Centralny . . . 100
5.4. Instytucje opiniodawczo-doradcze . . . 100
5.4.1. Komitet Regionów . . . 100
5.4.2. Komitet Ekonomiczno-Społeczny . . . 103
5.5. Instytucje kontrolne . . . 105
5.5.1. Rzecznik Praw Obywatelskich – OMBUDSMAN . . . 105
5.5.2. Trybunał Obrachunkowy . . . 105
5.5.3. Europejski Urząd ds. Zwalczania Oszustw Finansowych i Gospodarczych . . . 106
5.6. Instytucja sądownicza . . . 106
5.6.1. Europejski Trybunał Sprawiedliwości . . . 106
5.7. Pozapaństwowe podmioty polityki regionalnej . . . 107
5.8. Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy . . . 109
5.9. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju . . . 109
5.10. Podmiot lokalny . . . 110

Rozdział 6.
Instrumenty europejskiej polityki regionalnej . . . 113
6.1. Instrumenty prawne . . . 113
6.1.1. Ustawodawstwo pierwotne WE . . . 113
6.1.2. Ustawodawstwo wtórne WE . . . 115
6.2. Instrumenty finansowe . . . 118
6.2.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego . . . 118
6.2.2. Europejski Fundusz Społeczny . . . 121
6.2.3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej . . . 127
6.2.4. Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa . . . 130
6.2.5. Fundusz Spójności . . . 131
6.2.6. Fundusz Solidarności . . . 136
6.2.7. Fundusze przedakcesyjne . . . 138
6.2.8. Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweski Mechanizm Finansowy . . . 143
6.3. Instrumenty statystyczne – NUTS . . . 146

Rozdział 7.
Inicjatywy Wspólnotowe . . . 151
7.1. INTERREG III . . . 155
7.2. URBAN . . . 158
7.3. EQUAL . . . 159
7.4. LEADER + . . . 162
7.5. Inne formy pomocy . . . 162

Rozdział 8.
Polityka spójności społeczno-gospodarczej . . . 164
8.1. Znaczenie polityki spójności . . . 164
8.1.1. Cele polityki spójności . . . 165
8.1.2. Priorytety polityki spójności . . . 166
8.1.3. Wymiary polityki spójności . . . 167
8.2. Spójność gospodarcza . . . 168
8.3. Spójność społeczna . . . 173
8.4. Spójność terytorialna . . . 184
8.5. Efekty realizowanej polityki spójności na przykładzie wybranych państw . . . 190
8.6. Wyzwania polityki spójności . . . 192

Rozdział 9.
Zróżnicowania regionalne w państwach Unii Europejskiej . . . 196
9.1. Austria . . . 197
9.2. Belgia . . . 198
9.3. Cypr . . . 200
9.4. Czechy . . . 201
9.5. Dania . . . 202
9.6. Estonia . . . 204
9.7. Finlandia . . . 204
9.8. Francja . . . 206
9.9. Grecja . . . 208
9.10. Hiszpania . . . 210
9.11. Holandia . . . 214
9.12. Irlandia . . . 214
9.13. Litwa . . . 217
9.14. Luksemburg . . . 217
9.15. Łotwa . . . 218
9.16. Malta . . . 219
9.17. Niemcy . . . 219
9.18. Polska . . . 221
9.19. Portugalia . . . 222
9.20. Słowacja . . . 223
9.21. Słowenia . . . 223
9.22. Szwecja . . . 224
9.23. Węgry . . . 226
9.24. Wielka Brytania . . . 227
9.25. Włochy . . . 228

Rozdział 10.
Strategiczne dokumenty programujące politykę spójności w Polsce . . . 231
10.1. Narodowy Plan Rozwoju oraz Podstawy Wsparcia Wspólnoty . . . 232
10.2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego . . . 236
10.3. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich . . . 241
10.4. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw . . . 245
10.5. Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich . . . 250
10.6. Sektorowy Program Operacyjny Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb . . . 252
10.7. Sektorowy Program Operacyjny – Transport (SPO-T) . . . 254
10.8. Program Operacyjny Pomoc Techniczna . . . 258
10.9. Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dla Polski . . . 261
10.10. Program Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III . . . 263
10.11. Strategia Wykorzystania Funduszu Spójności w Polsce na lata 2004-2006 . . . 265
10.12. Program Operacyjny dla wykorzystania środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego . . . 269

Rozdział 11.
Polskie podmioty polityki spójności . . . 272
11.1. Instytucje Zarządzające . . . 272
11.2. Instytucje Pośredniczące . . . 277
11.3. Instytucja Płatnicza . . . 282
11.4. Instytucje Wdrażające i beneficjenci . . . 284
11.5. Komitety Monitorujące . . . 288
11.6. System Informatyczny Monitorowania i Kontroli Finansowej . . . 291
11.7. Jednostki Monitorująco-Kontrolne . . . 292
11.8. Komitety Sterujące . . . 293
11.9. Instytucje kontroli finansowej i audytu . . . 294

Rozdział 12.
Perspektywy rozwoju polityki spójności. Implikacje dla Polski . . . 296
12.1. Przygotowania Polski do realizacji polityki spójności po roku 2007 . . . 303

Zakończenie . . . 312
ANEKS . . . 315